assacài, assacàre , vrb Definitzione pònnere in su sacu, nau fintzes in su sensu de afallare, fàere tibbu; istare aguantandho, ingurtindho fele, tzacu, patimentu; intrare a calecunu logu Sinònimos e contràrios arregolli, insacai / assacheare | ctr. illichidare Frases terra assacat e coro abbacat ◊ su trigu in s'argiola benit assacau 2. seu assachendu, assachendu, ma ses acanta de piscai! ◊ su grajori de tantis buconis marigosus si fiat assacau asuba de is palas suas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ensacher Ingresu to sack Ispagnolu ensacar Italianu insaccare Tedescu in Säcke füllen.
bardanàre , vrb Definitzione andhare a fàere bardanas, furas mannas, idorrobbatórios Sinònimos e contràrios acrassare, apresai, furai, irrobbare, sdorrobbai Frases aiant bardanatu vulos, erveches e porcos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu razzier, piller, saccager Ingresu to sack Ispagnolu saquear, pillar Italianu razziare Tedescu rauben.
craspuàre , vrb Definitzione pinnigare, furare totu Sinònimos e contràrios afufai, arpiai, arrapagnare, arrapare 2, aungrare, furai, inghitai, irrobbare, runtzinare, sdorrobbai Frases paso sas carres subra de sa terra craspuada (G.Orgolesu) Tradutziones Frantzesu piller, dévaliser Ingresu to sack Ispagnolu saquear Italianu saccheggiare, spogliare Tedescu plündern.
iferchíre , vrb: ifirchire, ifischire, ifrechire, infelchire, inferchire, infeschire, infilchire, isfelchire Definitzione intrare o fichire una cosa in s’àtera, nau mescamente de su intrare unu cambu noàdile cun pagos ogos (istica, iferta) de una linna in su múzulu (o truncu immuciurrau) de un’àtera a manera chi in custa crescat sa matessi linna de su cambu nou; si narat fintzes de su vacinu chi si faet a is sanos po pigare s’infetu de una maladia chentza bènnere graves ma de abbarrare amparaos de no dh'aciapare prus Sinònimos e contràrios felchire, fichire, incirai, infèrchere, infèrrere, infrissire, innestare, schidonai, tzacare Maneras de nàrrere csn: i. sa sartitza = pònnere sa sartza o purpuza cundhida in s'istentina; i. s'acu = ifilare s'agu Frases sas dentes suas parent infeschidas ◊ sa pupiedha de istratzu zughiat aguzas ifischidas ◊ leat s'aguza e si che l'infilchit in sos benujos ◊ at intzichidu sa cresura de sazos chi no b'iferchit mancu su porcu ◊ at isfelchidu unu bículu de saltitza in s'ispidu 2. sonniaiat chi fit dendhe sa meighina, immamendhe, pudendhe, ifischendhe, binnennendhe (S.Patatu)◊ a iferchire sos ozastros a isse l'aiant imparau sos prades Ètimu ltn. infercire Tradutziones Frantzesu enfiler, greffer, ensacher, inoculer Ingresu to graft, to sack, to stick Ispagnolu espetar, injertar, inocular Italianu infilzare, innestare, insaccare, inoculare Tedescu aufziehen, veredeln, einimpfen.
insacài, insacàre , vrb: isciacare, issacare Definitzione pònnere cosa in sacos; pònnere sa cosa a issacu, a càtigu, a istibbidura po ndhe fàere càbere de prus in s'istrégiu; in cobertantza, abbudhare, púnghere (a lepa, a puntorzu)/ i. feli = pigare arrennegu, tzacu Sinònimos e contràrios assacai / abbaticare, istibbire / istichire, pònnere, tzacare Frases amus issacadu s'olia pro la zúghere a maghinare ◊ su trigu netu in s'arzola s'issacat pro che lu giúghere a bidha ◊ no as àteru impreu, petzi issachendhe néula!… 2. nche lu cheriant issacare in prejone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ensacher Ingresu to sack Ispagnolu ensacar Italianu insaccare Tedescu in Säcke füllen.